Sluiting de Koppeling in juni
In juni sluit JeugdzorgPlus (JZP) behandelcentrum De Koppeling in Amsterdam haar deuren. De jongeren, die hier achter gesloten deuren verblijven en worden behandeld vanwege ernstige gedragsproblemen, verhuizen naar vijf kleinschalige groepen in verschillende woonwijken in de stad. De Koppeling staat niet meer achter de grootschaligheid van de instelling en werkt toe naar meer open woonvormen. De transformatie naar kleinschalige woongroepen betekent ook een andere manier van onderwijs bieden voor onze collega’s van het Koppeling College van Altra.
Een rijke leeromgeving buiten de woongroep organiseren
Chiara Timmermans, schooldirecteur van het Koppeling College, en haar team zijn nauw betrokken bij de afbouw van de Koppeling. Chiara: ,,Jongeren horen niet opgesloten te zijn. Wij staan volledig achter de ontwikkeling dat deze jongeren naar een meer normale woonomgeving gaan. De kleinschalige groepen bieden wel een minder rijke omgeving om te leren en te ontwikkelen. We hebben op de woongroepen alleen een kantoor en geen klaslokaal om les te geven. Wij kunnen dus geen school meer zijn.”
De afgelopen anderhalf jaar zag Chiara het aantal leerlingen dalen en de onderwijsvragen veranderen. Wanneer de samenwerking tussen scholen en de JZP-instelling, zoals de Koppeling, beter is afgestemd, is het vaker mogelijk het onderwijsperspectief voort te zetten. ,,Wanneer jongeren, bij voorkeur fysiek, in verbinding blijven met de school buiten de instelling behouden zij het gevoel er echt bij te horen en ertoe doen. Ondanks de nodige intensieve behandeling behouden zij hun onderwijsperspectief en mogelijkheid een certificaat of diploma te behalen. Dit motiveert hen om onderwijs te volgen en dát draagt weer bij aan de behandeling. Vergeet ook niet de extra zorgen voor ouders en opvoeders wanneer hun kind (tijdelijk) in een JZP wordt geplaatst: wat doet dit met het perspectief van mijn kind? Corona heeft het organiseren van onderwijs op afstand versneld. We kunnen maatwerk-onderwijs op afstand beter organiseren dan we eerder deden en dachten. Het belang van het contact met de school buiten de instelling vraagt van hen wel een grotere verantwoordelijkheid. Wij hebben daarom het contact met de scholen geïntensiveerd, zodat de jongeren wanneer zij naar de woongroep gaan, kunnen terugstromen. Bij deze meer ‘open’ variant is het vrij reizen van de jongeren wel een uitdaging. We zijn met de betrokken partijen in gesprek hoe we dat kunnen organiseren.”
Wanneer terugkeer naar de school van herkomst niet mogelijk is of niet meer past, zoekt het Koppeling College naar oplossingen. ,,Bijvoorbeeld door les te volgen op andere scholen in het VSO of intensieve onderwijs-zorglocatiesin de omgeving zoals School2Care Amsterdam, het Purmer College of het Arkin College. Ook bij Altra College Zuid-Oost, een school in de buurt van een van de kleinschalige groepen, kijken we nu welke theoretische- en praktijkvakken we kunnen aabieden. Als het echt niet anders kan, dan wordt tijdelijk les gegeven op de woongroep. Met de nadruk op tijdelijk. Hierbij blijven we zoveel als mogelijk onderwijsgerelateerde activiteiten in de omgeving aanbieden, zoals sporten en culturele uitjes. Stage, werk en meedraaien op een zorgboerderij zijn hier ook voorbeelden van. Het organiseren van onderwijs voor de jongeren in een instelling blijft echt maatwerk. De ene keer ligt de nadruk op didactiek en de andere keer op pedagogiek. Het vinden van de beste oplossing voor iedere jongere doen we samen met de jongere, ouders/verzorgers en het netwerk. Het samenwerkingsverband en Jeugdbescherming nemen hierin het voortouw,” aldus Chiara.
Transformatie onderwijs: van voor de klas naar outreachende coach
Waar docenten van het Koppeling College eerst voor de klas stonden binnen de Koppeling, worden zij meer en meer een outreachende coach. ,,De medewerkers begeleiden de jongeren nu voornamelijk één op één en werken minder in groepen. Het onderwijsteam zal minder vaak aanwezig zijn op de woonlocaties en meer met de jongeren mee gaan naar school, stage, werk en de eerder genoemde sportieve en culturele activiteiten met de jongeren ondernemen. Dit doen we uiteraard in samenwerking met de ouders en opvoeders en de pedagogisch medewerkers van Levvel. Vanuit het Koppeling College blijven wij ons focussen op het onderwijs. De werkzaamheden verschuiven van lesgeven naar het begeleiden van jongeren en het motiveren om weer tot leren te komen.”
‘Ik vind het best wel magisch dat we de geslotenheid vanuit een instelling transformeren’
Chiara werkt al elf jaar bij Altra. Zij had nooit gedacht dat ze voor een gesloten instelling zou werken. ,,Ik sta helemaal niet achter een gesloten omgeving voor kinderen. Toch ben ik voor het Koppeling College gaan werken. Liesbeth Postma en Frederique Coelman, directeuren van de Koppeling, lieten mij zien dat ik juist op deze plek de geslotenheid kan transformeren naar een aanpak die meer in verbinding is met de maatschappij. Ik vind het best wel magisch dat we dit doen vanuit een instelling. Ik zie ook hoe het onderwijsteam alles heeft gedaan om de jongeren weer zelfvertrouwen en eigenwaarde te geven. De muren van de Koppeling boden daarvoor een veilige plek en de mogelijkheid om de jongeren te beschermen tegen zichzelf en de maatschappij. Met alle faciliteiten onder één dak was het mogelijk om iedere jongere een individueel traject te bieden. Nu is de tijd aangebroken dat de jongeren meer in contact met de maatschappij op eigen benen leren staan. Dat is een groots proces, zowel voor de jongeren als voor onze medewerkers.”
Meer weten over het sluiten van de Koppeling?
Lees het artikel ‘De Koppeling stopt met vestiging gesloten jeugdzorg in Zuidoost’ op de website van AT5.