'Zijn gedrag is geen belemmering meer'
Een stoornis in het autistisch spectrum en huiselijk geweld zorgden ervoor dat Damian dusdanig gedrag ontwikkelde in zijn basisschooltijd dat hij naar het gespecialiseerd onderwijs moest. Op Mr. Schats Zuid en nu het Schreuder College Taborstraat groeide Damian uit van een boos kind naar een innemende en empathische jongere, die bijna klaar is voor een vervolgopleiding op het mbo.
,,Bij Damian ligt zijn stoornis er niet dik bovenop”, vertelt zijn moeder als ze uitlegt waarom hij overstapte naar gespecialiseerd onderwijs. Voor Esther was het dan ook niet meteen duidelijk van kleins af aan dat haar zoon een stoornis had binnen het autistisch spectrum. ,,Het heeft er altijd wel gezeten, maar ik zocht de oorzaak van zijn gedrag elders.”
Esther en haar zoon hadden in Damians babytijd te maken met huiselijk geweld. De vader verdween uit beeld toen Damian een jaar of twee was. ,,Ik heb hem toen al laten onderzoeken of hij als jong kind iets onbewust heeft meegekregen hiervan”, vertelt Esther. ,,Daaruit bleek dat het gelukkig geen invloed op hem heeft gehad.”
Toen Damian 6 jaar oud was, kwam zijn vader weer in beeld. ,,Ik had geen relatie met hem, maar wilde Damian toch een band laten opbouwen met zijn vader. Helaas ging het toen mis. Hij begon het gedrag van zijn vader te kopiëren. Thuis naar mij toe, hij schopte en was agressief, en op school hetzelfde. Hij sloot zich ook op, in de wc bijvoorbeeld. Het was heel verdrietig om dit te zien en mee te maken.”
Op school was niet bij iedereen begrip voor het gedrag van de jonge jongen. ,,Met name de directrice wist op negatieve manier de knoppen te vinden bij Damian. Het was zo jammer, want op cognitief gebied zat Damian zelfs boven het gemiddelde niveau van zijn klas. Hij mocht pluswerkjes maken. Dus wat leren betreft ging hij als een speer, maar wat gedrag betreft zakte hij steeds verder weg. Op een gegeven moment had ik het gevoel dat ik de straat nog niet uit was, of school hing al aan de lijn. Of ik hem weer kon komen ophalen.”
Uiteindelijk zat Damian veel thuis. Na veel gesprekken stelde school voor hem naar een andere school te sturen voor observatie. ,,Dat zag ik niet zitten. Een tijdelijk iets; mijn kind is geen proefkonijn”, aldus Esther, die als GGZ-agoog werkt in een verslavingskliniek. De gespecialiseerde basisschool Mr. Schats Zuid in Rotterdam-Zuid bood uitkomst.
,,We kregen daar een warm welkom. Dat was zo fijn. Ik was inmiddels zo ver dat ik dacht: willen ze mijn kind hier wel hebben?”, vertelt Esther. ,,Belangrijk vond ik dat hier voor alle kinderen de zelfde consequenties gelden. Het was duidelijk wat van je werd verwacht. Dat zie ik ook terug op het Schreuder College. De verwachtingen zijn reëel ondanks je diagnose. Er wordt wel rekening met je gehouden, maar je wordt niet in de watten gelegd. Er worden consequenties verbonden aan gedrag, niet aan de persoon.”
Damian doorliep op een fijne manier de resterende 2,5 jaar basisonderwijs op Schats Zuid. ,,Dat was zo positief dat ik ervoor koos om ook het voortgezet onderwijs voort te zetten bij Horizon”, zegt Esther. ,,Zijn agressieve gedrag was al verminderd op Schats Zuid en dat zette zich voort op de Taborstraat. De eerste twee jaar waren we veel op school. Hadden we gesprekken over Damians gedrag en hoe we gezamenlijk verder zouden gaan. Het waren gesprekken waarin de puntjes op de i werden gezet. Het gevoel dat mijn kind overal werd afgewezen, werd steeds minder. Ik kon altijd bij school terecht en zag dat het vertrouwen bij mijn zoon toenam.”
,,Wat mij nu opvalt, is dat hij heel erg kan meeleven met anderen. Hij kan zich bijvoorbeeld heel goed verplaatsen in een docent die zich heeft voorbereid voor een les en als kinderen dan proberen de les te verstoren, spreekt hij ze erop aan dat ze even normaal moeten doen. Dat was in de eerste jaren wel anders, toen probeerde hij ook vaak uit.”
,,Damian is zeg maar geen ‘klassieke’ autistische jongen. Hij is een gezelligheidsdier en sociaal. Aan dat laatste hebben we thuis en op school altijd veel aandacht besteed, ook aan sociale vaardigheden. Damian is daardoor nu zelfverzekerder en kan beter voor zichzelf opkomen. Hij heeft ook een goede vriendschap opgebouwd, doordat hij wordt geaccepteerd zoals hij is. Maar afspraak is wel afspraak en daar kan hij lang in blijven hangen als je daarvan afwijkt. Dit gedrag hoeft echter geen belemmering te zijn later. Dat weet ik nu. Ik maak me dan ook geen zorgen als hij dadelijk naar het mbo gaat.”
Want Damian zit nu in zijn vierde jaar op het Schreuder College Taborstraat en hij hoopt het schooljaar 2021-2022 af te sluiten met een vmbo-tl diploma. ,,Voor Damian is dit een spannend jaar, want het wijkt af van voorgaande jaren en hij maakt zich zorgen over of hij het gaat halen of niet. Toen tijdens corona thuisonderwijs werd gegeven, was hij er als de kippen bij. Ik moest de kamer uit en hij zat altijd keurig op tijd achter zijn chromebook. Zo belangrijk vond hij het. Ook nu voorziet school in alles om de leerlingen te laten slagen. Extra lessen waarin stof wordt herhaald, chromebooks staan ter beschikking, examenbundels ook. Maar zijn angst zorgt nog wel eens voor een sombere omslag. Hij denkt dan: ik haal het toch niet, dus ik doe helemaal niks meer.”
Ook met dit probleem kan Esther terecht op school. ,,Mevrouw Schaap (directrice – red.) zei dat Damian onbewust misschien ook bezig is met afscheid nemen. Hij is net zestien jaar geworden. Aan de ene kant wil hij zijn diploma halen, aan de andere kant wil hij niet weg uit zijn vertrouwde omgeving. Het zorgt voor verschillende emoties. Zelf denk ik: als hij blijft zitten, is er geen man overboord. Ik wil vooral dat hij slaagt voor zichzelf. Het is zijn succeservaring.”
Een onlangs bezoek aan ROC Zadkine heeft Damian een duwtje in de goede richting gegeven. ,,Hij wil graag de mbo-opleiding maatschappelijke zorg gaan doen. Hij is echt een doener. De kennismaking was heel goed geregeld, Damian werd meteen gekoppeld aan een docent. Dat voelde heel fijn en hij voelde zich ook gehoord. Dat maakt dat hij er nu ook echt voor wil gaan.”
,,Ik kijk met trots terug op het gespecialiseerd onderwijs dat Damian heeft gehad de afgelopen jaren. Ik had er niet bij stilgestaan toentertijd dat dit een oplossing kon zijn. Op de kleuterschool kwam hij goed mee en daarna kreeg hij dus lesstof van een jaar hoger, maar innerlijke factoren speelden mee waardoor het niet lukte op zijn oude school. En dan ben ik blij, blij dat dit onderwijs ook bestaat”, aldus Esther.
,,In maart werd Damian 16. De mensen om mij heen, mijn vriendinnen, iedereen zegt: wat fijn dat Damian zo is opgebloeid. Jullie hebben het heel goed gedaan. Dat maakt mij ook trots. Vroeger zag ik op tegen verjaardagen. We werden dan uitgenodigd, maar ik ging er nooit gerust naartoe. Vaak kreeg Damian dan ruzie met een ander kind. We bleven wel gaan, hij moest ook leren hoe om te gaan met anderen. Als nu iemand ruzie probeert te maken met hem, laat hij die persoon links liggen. Dit laat wel zien hoe hij gegroeid is”, besluit Esther.