‘Alles wat je meemaakt heeft een reden'
Dat Yara, de dochter van Sandra, nu een opleiding tot doktersassistent volgt op het ROC met 4.000 leerlingen, had ze een paar jaar geleden niet durven dromen. Toen Yara naar de middelbare school ging, ging het mis. Ze wilde niet meer naar school. Onderzoek wees uit dat ze een vorm van autisme heeft waardoor zij reageert op veel veranderingen. ,,In de E-klas op Altra College Waterland ervoer Yara weer rust op school”, vertelt Sandra.
Yara doorliep zonder zorgen haar lagere schooltijd. Bij haar overstap naar de havo veranderde dat volledig. Zij moest regelmatig overgeven op school, waarop school haar dan naar huis stuurde. ,,’Wat is dit voor rarigheid? Kom op, stel je niet aan’, zei ik mijn dochter. Maar Yara hield vol dat ze zich niet goed voelde. Ze liep weg van school en ontwikkelde een schoolfobie. Ik wilde in gesprek met school, maar zij hadden geen tijd voor mijn kind. Mij werd verteld: ‘Ga maar naar de dokter’.”
In korte tijd zat Sandra met een huilende dochter thuis. ,,Ze wilde voorheen altijd naar school. Het leek wel of er een ander kind in haar was gekropen. We gingen samen naar de huisarts. Hij adviseerde Yara om weer naar school te gaan en dit langzaam op te bouwen. Helaas wilde school niet aan dit plan meewerken. Ik heb daarop zelf de leerplichtambtenaar gebeld. Het speelde al snel na de zomervakantie en elke andere school zat vol. Hier kwamen we ook niet verder.”
Het ontbreken van regelmaat bracht autisme aan het licht
Intussen zocht Sandra verder wat er aan de hand kon zijn. ,,Via internet kwam ik uit op een schoolfobie. Met dit idee gingen we weer naar de huisarts en een psychologische test volgde. Uit de test bleek dat Yara autisme heeft. Zij heeft specifiek last van grote veranderingen en wanneer zij zichzelf moet bewijzen. Dat verklaarde dat het pas mis ging op de middelbare school. Tot die tijd had ze veel regelmaat op school. Op de havo kondigde elke drie kwartier een harde bel aan dat ze weer naar een ander klaslokaal moest. Die veranderingen kon ze niet verwerken, waardoor ze een angststoornis ontwikkelde.”
Sandra vervolgt: ,,In het begin wist ik helemaal niks van autisme. Het blijkt dat meisjes het beter kunnen verbergen dan jongens. Aan Yara ‘zie’ je ook niks. Ze is een spontane, modieuze en sociale meid. De diagnose gaf duidelijkheid, maar geen handboek hoe je met autisme om kan gaan. Dat heb ik allemaal zelf uitgezocht. Intussen zat Yara nog steeds thuis. Ik ben naar haar vorige basisschool gegaan met de vraag of zij daar een paar uur per dag mocht leren. De school stond open voor het idee. Ik ben ze daar enorm dankbaar voor. Yara nam haar schoolboeken mee en ging zelf aan de slag.”
Sandra meldde haar dochter aan bij een school met een orthopedagogisch didactisch centrum (OPCD) waar kinderen kunnen wennen aan het weer naar school gaan. Yara kon daar voor maximaal twee jaar terecht. ,,Vanaf het begin gaf Yara aan dat ze niet thuis hoorde op deze school. Ze wilde echt de klas niet in en wilde alleen maar in de gang zitten. Na twee jaar op het OPCD vonden we een plek voor Yara bij Altra College Waterland. Dat betekende voor haar weer wennen aan een nieuwe situatie. We hebben haar daar zoveel mogelijk in begeleid. Zo hebben we bijvoorbeeld samen de treinreis naar school geoefend. En toen ze daadwerkelijk overstapte naar Altra College Waterland hielden mijn vriend en Yara’s opa haar afwisselend gezelschap tijdens de reis. De afleiding zorgde ervoor dat Yara niet teveel in haar hoofd ging malen. Iets wat veel voorkomt bij autisme.”
De druk eraf halen gaf Yara ruimte om de drempel te nemen
Yara startte in de E-klas op Altra College Waterland, een klas waarin leerlingen worden begeleid om weer naar school te gaan. In de E-klas krijgen leerlingen meer aandacht dan in een gewone klas. Er zijn minder prikkels en de leerlingen geven zelf aan hoeveel uur zij naar school kunnen. ,,Omdat er in de E-klas plek is voor maximaal zeven leerlingen gaf de school aan dat ze leerlingen zo snel mogelijk willen laten doorstromen naar een gewone klas. Bij het idee van een gewone klas brak Yara gelijk in paniek uit. Ik zag mijn dochter in de tussentijd wel sterker worden. Ze kreeg vrienden in de E-klas die wel overstapten naar een gewone klas. We zeiden tegen Yara: ‘Ga een uurtje met een vriendin mee naar de gewone klas en als het niet lukt, kan je zo terug naar de E-klas.’ Helaas werkte dat niet.”
In een gesprek met een psychiatrische dokter en school werd besloten de druk om naar een gewone klas over te stappen volledig weg te halen bij Yara. Het was een spannende stap, zeker omdat Yara in haar examenjaar zat en niemand wist hoe dit zou uitpakken. Sommige kinderen hebben juist wat druk nodig, bij andere kinderen werkt het juist averechts, legde de dokter uit. Sandra: ,,Ik zag het telkens verkeerd gaan met Yara als zij onder druk stond. Ik durfde het daarom wel aan om de druk juist weg te halen. En ja hoor, twee weken later zat Yara een uurtje in de gewone klas. En de laatste maanden van het schooljaar (2020-2021) wilde ze niet meer naar E-klas én ze heeft haar diploma gehaald!”
Verdiep je in autisme, blijf met elkaar praten, heb veel geduld en stel je verwachtingen bij
Sandra en haar gezin hebben een periode met flinke dalen meegemaakt. ,,Het is de afgelopen jaren niet makkelijk geweest. Er zijn veel tranen gevloeid en ik vroeg me af: ‘Waarom overkomt dit haar?’ En Yara vroeg me regelmatig: ‘Waarom heb ik geen vriendinnen?’ We praatten open over de situatie binnen ons gezin. Ik heb echt wel angstige moment gekend, vooral als mijn dochter zich ongelukkig voelde. Ik heb mijn dochter vaak op het hart gedrukt: ‘Alles wat je meemaakt heeft een reden, geef nooit op.’ Hoe moeilijk het soms ook was, ik heb Yara altijd het vertrouwen gegeven dat we eruit komen. En dat hebben we ook gedaan, mede dankzij het fijne, stabiele netwerk om ons heen.”
Door zich te verdiepen in autisme, het gedrag en de denkwijze, is Sandra veel wijzer geworden. ,,Ik heb bijvoorbeeld ervaren dat Yara grapjes heel persoonlijk kan opvatten. Ze denkt al snel bij een opmerking bijvoorbeeld: ‘Zij vindt me niet leuk’. Je hoeft je kind echt niet te sparen of anders te behandelen. Ik let wel goed op de woorden die ik gebruik. Andersom geldt dat ook. Mijn dochter zegt wel eens dingen die ze niet zo bedoelt. Vaak blijkt dat een schreeuw om hulp. Ik bekijk het dan vanuit haar oogpunt en vat dingen die ze uit boosheid zegt inmiddels niet meer persoonlijk op. Als je geen autisme of angststoornis hebt, dan kan je je moeilijk voorstellen hoe dat is. Door je te verdiepen in hoe autisme werkt en veel geduld hebt, kom je een heel eind.”
Mensen hebben snel een oordeel over gespecialiseerd onderwijs ervoer Sandra. ,,Ik kreeg nog wel eens de vraag: ’Ze is toch niet gek? Waarom krijgt je dochter gespecialiseerd onderwijs?’ Door haar vorm van autisme werkt Yara gewoon anders dan een ‘gemiddeld’ mens. ‘En wat dan nog’, denk ik dan. Ik heb niet vastgehouden aan mijn eigen verwachtingen, maar ben gaan luisteren naar haar verwachtingen. Haar denkvermogen is prima en op Altra College Waterland krijgt ze dezelfde lesstof als op een reguliere school. Alleen de klassen zijn kleiner en het leren gaat op een rustiger tempo. De school voelt daardoor veiliger en knusser. Altra College Waterland bevestigde dat onze openheid ons gezin door deze periode heeft geholpen.”
Door Yara’s openheid durven andere leerlingen zich ook te laten zien
Dit schooljaar (2021-2022) is Yara de opleiding voor doktersassistent gestart op een reguliere school, het ROC. Ze ging van lang thuiszitten voorzichtig naar gespecialiseerd onderwijs en zit nu op een mbo met 4.000 mede-studenten. Altra College Waterland tipte om de school te informeren dat Yara autisme heeft. ,,Dat wilde Yara niet uit angst om mensen kwijt te raken. Ik zei altijd: ‘Zolang jij het zelf niet accepteert, kan je er ook geen vrede mee hebben.’ Ze besloot uiteindelijk toch om haar autisme met de zorgcoördinator van het ROC te bespreken. Dat leverde een begripvolle reactie op: ‘We vinden het knap van je en gaan je er doorheen slepen.’ En Yara zette nog meer stappen in de acceptatie van haar autisme. Onlangs gaf zij op school een lezing aan haar klas over autisme en angststoornis. Haar openheid zorgde ervoor dat andere jongeren zich óók open stelden. Ik ben ontzettend trots op haar!”