Jefimija slaagde cum laude op het speciaal onderwijs
Het diploma speciaal onderwijs wordt dikwijls ondergewaardeerd. Onterecht, weet ook Jefimija Zoranović (21). Zij is oud-leerling van het Kesper College en studeert nu Rechtsgeleerdheid aan de universiteit.
Terwijl bij geslaagde leerlingen van het regulier onderwijs vorige maand de vlag al uit hing, juichen de scholieren van het speciaal onderwijs pas deze maand. En de aandacht? Minimaal! De examens zijn op hetzelfde niveau, maar aan het diploma wordt dikwijls minder waarde toegekend. Onterecht, weet ook Jefimija Zoranović (21). Zij is oud-leerling van het Kesper College en studeert nu Rechtsgeleerdheid aan de universiteit.
Mede-studenten zijn een tel stil als Jefimija vertelt dat ze voor haar studie op het speciaal onderwijs zat. Een docent vraagt zich zelfs af of dat wel kan; met een VSO-diploma naar de universiteit. Het is een stigma dat niet alleen in de kringen van de universiteit heerst, maar ook ver daarbuiten. Jefimija: “Toen ik als twaalfjarige compleet vastliep, dacht ik dat ik als zwerver zou eindigen. Ook voor mij leek de universiteit niet realistisch.”
Geen aansluiting in het regulier onderwijs
ADD, autisme, angststoornissen; met dit pakket aan gedragsstoornissen- en problemen, loopt de in Servië geboren Jefimija helemaal over in het regulier onderwijs. De basisschooltijd was dan wel soepel verlopen met goede cijfers en fijne vriendschappen, op de middelbareschool gaat het toch mis. ,,Ik zat in 2 VWO en was heel bang om lage cijfers te halen. Daar was geen reden toe, maar ik was snel angstig voor van alles. Daarnaast vond ik geen aansluiting met de kinderen uit mijn klas.”
Afvallen om in een beter daglicht te komen staan bij haar klasgenoten, mondt uit in een eetstoornis. Door allerlei omstandigheden, gaat Jefimija drie jaar niet naar school. Leergierig als ze is, onderwijst ze zichzelf. Ze gaat online op zoek naar informatie en leest eindeloos veel boeken uit de bibliotheek.
Zelfvertrouwen door het speciaal onderwijs
Het reguliere onderwijs is door haar angsten en onderwijsachterstand op dat moment niet haalbaar, maar moeiteloos stroomt Jefimija in in de trajectklas van het Kesper College, zo vertelt Anne-Marie Stoop, docent Nederlands op deze school. ,,In de trajectklas krijgen leerlingen extra begeleiding om weer te wennen aan school en zich opnieuw veilig te voelen. Jefimija was heel gedreven. Door haar leeftijd was het belangrijk om haar diploma binnen een bepaalde periode te behalen, omdat Jefimija anders naar het volwassen onderwijs zou moeten.”
Jefimija ervaart direct een groot en voor haar belangrijk verschil met het reguliere onderwijs. ,,In de klas waren twee mentoren bij wie je continu bij terecht kon als je ergens mee worstelde. Zij gaven me vertrouwen. Ik voelde me voor het eerst veilig in de klas.” Anne-Marie vult aan: ,,Leerlingen hoeven ook niet zoals in het regulier onderwijs naar de klassen van de docenten toe; de docenten komen naar hen toe.” De scholieren blijven zo in hun vertrouwde omgeving.
De klassen zijn een stuk kleiner dan Jefimija gewend is. Ongeveer vijftien leerlingen in plaats van de dertig in het regulier onderwijs. Het heeft een positieve invloed op de dan vijftienjarige. ,,Ik kreeg steeds minder last van mijn angsten. Mijn cijfers gingen omhoog én ik maakte drie vrienden.”
Het gaat zelfs zo goed dat het Jefimija lukt om 3 VWO en 4 VWO in één jaar te doen. Een vereiste om niet naar het volwassen onderwijs te hoeven. ,,Dat ik de ruimte had om dat te doen, deed me heel erg goed.” De lesstof van 4 VWO leert ze op eigen houtje omdat die niet wordt aangeboden in de zorgafdeling van het Kesper College.
Cum laude geslaagd
Vanaf 5 VWO lukt het Jefimija om terug te gaan naar de kernschool van het Kesper College, waar ze alle lessen volgt. Twee jaar later, in 6 VWO, slaagt de leergierige Jefimija cum laude voor haar examen. Het examen dat voor VWO-leerlingen van álle scholen in Nederland hetzelfde is.
Een blauwe maandag denkt Jefimija eraan om de Pabo te gaan doen en net als Anne-Marie, wie veel voor haar heeft betekend, docent te worden. Maar: ,,Ik weet dat dat een stap te ver is. Met mijn chaotische brein gaat dat niet lukken.”
Op eigen tempo naar de universiteit
Jefimija heeft veel zelfkennis en weet goed wat er wél bij haar past. ,,Bij geschiedenis hadden we het over onze rechtstaat. Dat intrigeerde mij. Daarbij vind ik het leuk om analytisch naar de werkelijkheid te kijken. Om die reden koos ik voor de studie Rechtsgeleerdheid.”
De overstap van het Kesper College naar de universiteit is nog niet eens zo groot, zo ervaart Jefimija. ,,Op het Kesper College leerden we zelfstandig te werken; kregen we huiswerk mee. Daar ben ik blij om, want die zelfstandigheid heb ik nu op de universiteit ook nodig.”
Maar vooral het herstelde vertrouwen in zichzelf, is de grootste winst die ze op de school behaalde. ,,De mensen daar hebben het verschil gemaakt. Ik had nooit gedacht dat ik naar de universiteit zou kunnen. Wat ik heb geleerd is dat het niet in de eerste plaats om de cijfers gaat, maar om wat je er uiteindelijk mee doet.”
Wat Jefimija aan andere ouders en jongeren wil meegeven, is dat iedereen op zijn eigen tempo moet kunnen leren. ,,Als iemand een gebroken been heeft, ga je die persoon ook niet dwingen om horde te lopen. Mentale en lichamelijke problemen zouden meer gelijk getrokken moeten worden. Soms moet je ‘zwak’ zijn, om later steviger in je schoenen te staan.”
Voor Jefimija zit het eerste jaar van haar studie erop. Ze heeft zin in de toekomst en fantaseert graag over later. ,,Advocaat word ik in ieder geval niet; daar stotter ik teveel voor. Wel lijkt het me wat om als jurist op een kantoor te werken. Maar ach; ik heb zo’n brede interesse, uiteindelijk is het de cultuur die doorslaggevend gaat zijn. Een cultuur waarin ik het vertrouwen in mijzelf behoud en waar ik me veilig voel. Want juist dan kom ik tot mijn recht!”