Eva van den Berg

‘School2Care zou ook een basisschool moeten hebben’

Tien jaar geleden begon Eva als coach bij School2Care in Amsterdam. Daarvoor werkte ze als ambulant hulpverlener bij Spirit. ,,Als hulpverlener maakte ik al wel de verbinding met school. Bij School2care leerde ik ook om les te geven en voor de klas te staan, daar moest ik even aan wennen."

Combinatie van zorg en onderwijs

Juist in die combinatie van school én onderwijs zit volgens Eva het verschil. ,,We werken én aan perspectief op school én we leggen de focus op de zorg, om het gedrag van een jongere op school of thuis te herstellen. Jongeren die bij ons worden aangemeld, lopen vaak vast op school vanwege meerdere redenen. Ze zijn in aanraking geweest met criminaliteit of drugs. Er is sprake van ernstig verzuim op school. Een jongere is agressief of er zijn vermoedens van problemen op straat. Het kan zijn dat een jongere een trauma heeft of depressief is. Of er is thuis veel aan de hand."

Verbinding maken is belangrijk

,,Als een jongere dan bij School2Care komt, wil je een connectie maken. Ze echt zien. Samen met een jongere en zijn ouders ga je onderzoeken: waar zitten je talenten? Wat vind je leuk? Wat wil je worden? En waarom lukt het op een andere school of thuis niet?

Juist die verbinding is zo belangrijk. Toen ik net werkte bij School2Care, hielden we interviews onder leerlingen. En we vroegen: welke leraar of begeleider maakt voor jou echt het verschil? Dan kregen we terug: zo’n leraar of hulpverlener die echt luistert vanuit interesse. Die ook iets over zichzelf vertelt. Die er echt is, die me ziet. En die niet alleen maar vraagt: hoe gaat het? Zonder echt naar het antwoord te luisteren."

School2Care als alternatief voor uithuisplaatsing

School2Care is ontstaan vanuit een behoefte. Eva: ,,Tien jaar geleden werd in Amsterdam geconstateerd dat de onderwijs- en zorgvoorzieningen niet voldoende konden bieden wat jongeren met complexe problemen nodig hadden. Er was vaak voor deze jongeren geen ander alternatief dan gesloten jeugdzorg of zelfs jeugddetentie. Daarom werd er gezocht naar een oplossing waarbij de jongere thuis kon blijven wonen.

Zo is School2Care ontstaan, met een intensief geïntegreerd onderwijs- en zorgprogramma. Vaak hebben we te maken met jongeren waar een veiligheidskwestie speelt. De uitdaging is om dan houvast (holding) te bieden. Te zeggen: we gaan het met alle betrokkenen doen. Jeugdbescherming, hulpverlening, school en alle andere partijen die rondom de jongere staan.

Om dat traject van holding aan te gaan, moet je risico’s durven nemen. We zeggen ook wel: je bent bij ons op de trein gestapt. Of de trein naar links gaat of naar rechts maakt niet uit, je blijft altijd op de rails met alle hobbels die je tegenkomt.

Soms denk ik: wat zou het mooi zijn geweest als een jongere eerder aangemeld was. We krijgen veel jongeren die in aanraking zijn gekomen met politie, wapens of drugs. Jongeren die al langere tijd lopen met meerdere problemen."

School2Care als basisschool

,,Als een jongere al op acht scholen heeft gezeten en veel hulpverleners heeft gehad, denk ik: hadden we meer kunnen bereiken als we die jongere eerder hadden gezien? Ik denk het wel. Daarom zou School2Care ook een basisschool moeten hebben. Omdat je op die leeftijd al bij veel kinderen preventief iets kunt betekenen. En omdat ik het zonde vindt hoe laat wij soms worden ingezet."

Radicaal stoppen met drang en dwang

,,School2Care is ontstaan om te voorkomen dat een jongere gesloten gaat. Vanuit die basis werken we. Daarom ben ik ook voorstander van het radicaal stoppen met drang en dwang. Als hulpverleners of jeugdbescherming bij ons komen en zeggen: een jongere moet gesloten, dan vragen wij altijd: is alles al geprobeerd? Welke opties hebben we nog anders dan gesloten?

Dat bedoel ik met houvast. Als je die combinatie weet te maken, als je goed kunt samenwerken met hulpverlening, jeugdbescherming en het onderwijs, dan krijg je misschien niet iedere jongere het goede pad op, maar veel jongeren wel.’

GGZ op School2Care Amsterdam

,,Het betekent wel dat we ons steeds afvragen: als we willen voorkomen dat kinderen gesloten gaan, wat is er dan nog meer nodig? Welke hulp hebben ze nog meer nodig? In tien jaar School2Care hebben we veel geleerd en vonden we het tijd voor een doorontwikkeling. Daarom zetten we nu in Amsterdam in op Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Bij iedere intake van een jongere kijken we of er GGZ hulp nodig is.

De coach is daarin de spin in het web. Die houdt met iedereen contact om de jongere heen, is heel intensief betrokken. En is er volop ruimte voor nazorg. Gemiddeld blijft een jongere 9 maanden op School2Care. De nazorg kan dan een maand zijn, een half jaar of zelfs een jaar. Zolang als een jongere dat nodig heeft.

Dat bepaal je met elkaar. Coaches gaan mee naar een nieuwe school. Overleggen met een mentor als het nodig is. En als het na een jaar nog nodig is, mogen jongeren of ouders ook nog de coach bellen."

School2Care als alternatief voor JeugdzorgPlus

Eva ziet School2Care als een alternatief als het gaat om het afbouwen van de JeugdzorgPlus. ,,Zeker nu we in Amsterdam aan de slag gaan met het bieden van Geestelijke Gezondheidszorg binnen School2Care. Als JeugdzorgPlus-locaties sluiten, zijn er meer plekken met kleinschalige voorzieningen nodig. Waar mensen om kunnen gaan met complex gedrag van jongeren. Op School2care schrikken we niet als het een keer niet lukt. Dan krijgt de jongere de volgende keer gewoon een nieuwe kans.

Ik denk dat we in Amsterdam een verandering door moeten maken op het stuk veiligheid. Ik hoop dan ook dat School2Care daarin een rol mag en kan spelen. Dat we met elkaar op kunnen trekken, want alleen kunnen we het niet. Daarom is het ook zo belangrijk dat jeugdbeschermers, wijkteams, hulpverleners weten wat we doen en wat we kunnen betekenen voor een jongere.’

Echt het verschil maken

In de afgelopen tien jaar heeft Eva haar werk als coach langzaamaan gecombineerd met de functie als gedragswetenschapper. Inmiddels is ze volledig gedragswetenschapper op School2Care.Op de vraag welke jongere haar het meeste is bijgebleven antwoordt Eva: ,,Aan heel veel jongeren denk ik nog wel eens terug. Wat me het meest bijblijft zijn de jongeren waar je echt een verbinding aangaat. Of dat nu betekent dat een jongere succesvol uitstroomt naar een andere school. Of dat je samen stappen hebt gezet in het verwerken van bijvoorbeeld een trauma.

Ik herinner me een jongen die psychotisch-achtig gedrag vertoonde. Hij had zulke hardnekkige herbelevingen en ik was de enige die hem kon bereiken. Die jongen heeft zoveel stappen gemaakt. Dat is fantastisch. Het gevoel van succes hoeft echt niet altijd zichtbaar te zijn in een diploma. Als je hoort dat het, zoveel jaar later, nog steeds goed met ze gaat. Dan weet je gewoon dat je echt verschil hebt gemaakt."

Vraag of casus voorleggen?

Ben jij hulpverlener, werk je op school of ben je jeugdbeschermer in Amsterdam, Rotterdam of Den Haag? En ken je een jongere die niet naar school gaat vanwege meerdere problemen? Leg je casus voor en kijk of School2Care uitkomst kan bieden.